Johanna Hendrika’s website
Bornholm is een heuvelachtig eiland met
een landschap dat Engels aandoet:
groene heuvels, afgewisseld met lager en
hoger geboomte. De meeste plaatsen
liggen aan de kust. Het eiland werd al
vroeg druk bewoond en daarvan
getuigen de vele bouwwerken die uit de
middeleeuwen dateren: de ronde kerken
en de vakwerkhuizen. Svaneke, aan de
noordkust, heeft in 1975 een prijs gehad
voor de zorgvuldige restauratie van het
oude stadscentrum. Oude bedrijfjes
worden eveneens liefderijk in stand
gehouden, zoals een snoepwinkel in
Svaneke, waar alle snoep met de hand
gemaakt wordt, en de haven- en
scheepssmederij aan de haven in de
hoofdplaats Rönne, waar we liggen. We
krijgen daar gezelschap van een Poolse
tweemastbark, de Frederik Chopin, die een
tien maanden lange reis maakt, eerst langs
de diverse Sail Baltic evenementen en
vervolgens naar Canada. Het schip wordt
gefinancierd uit charterinkomsten, maar ook
de bemanningsleden – uitgezonderd de
betaalde officieren - moeten zelf voor de
kost en inwoning opdraaien: 40 euro per
dag. De reis komt dan op 12.000 euro; voor
de gewone Pool zal dat nog wel niet zijn
weggelegd.
Joke, die als gevolg van ziekte minder valide
is, en ik bekijken het hele eiland met de
bus, de rest van de bemanning gaat per
fiets. Aan het eind van de middag
ontmoeten we ze bij de bushalte met een
lekke band. Geen nood, alle bussen hebben
een fietsenrek achterop. De haventjes aan
de noordkust zijn erg leuk, maar te klein
voor de Johanna Hendrika. Hasle, aan de
westkust is wel groot genoeg: iets voor een
volgende keer misschien.
Op zaterdagmorgen varen we uit. De
weersvoorspelling is zuidwest 5-6, afnemend
tot 4. We willen naar de Poolse kust; naar
welke haven laten we voorlopig even van de
windrichting afhangen – we vermijden pal
voor de wind te zeilen. We moeten een paar
mijl op de motor tegen de wind in om de
banken voor de kust te ontlopen. Tussen de
banken staat een flinke zee; we laten de
motor niet te hard draaien om de
scheepsbewegingen binnen de perken te
houden. Na de aanloopboei kiezen we een
oostelijke koers; we rollen nog wel wat maar
varen meteen veel rustiger. In de loop van
de dag wordt het weer helderder en neemt
de wind wat af. De keuze is tussen de Poolse
havens Darwowo, Ustka en Leba. Voor Ustka
ligt een gebied met vaarrestricties, meldt de
gids, vanwege millitaire oefeningen. Het is
inmiddels donker, we zien vuurpijlen en
betonning met rode lichtflitsen, gepaard
gaand met veel marifoonverkeer in voor ons
onverstaanbaar Pools. Hier moeten we
kennelijk flink uit de kust blijven. We gijpen
en varen vijftien mijl in noordoostelijke
richting, waarna Leba als bestemming het
meest voor de hand ligt. Daar arriveren we
zondagochtend 11 uur.
In Leba kwamen we wel eens toen de
Johanna Hendrika nog in Gdansk in
aanbouw was. Het is een vissersdorp aan
een riviertje vlakbij een groot
binnenmeer, een vroeger haf aan de
oostzeekust waarvan de ingang verzand
is. Destijds lagen de vistrawlers nog
midden in het dorp. Sindsdien is de
opkomst van het toerisme hard gegaan.
Meer en strand zijn vlakbij en daartussen
ligt een bijzonder natuurgebied: een
strook stuifduinen, kale zandduinen,
waar hier en daar nog boomstammen
uitsteken van land dat ondergestoven is.
Het ziet er woestijnachtig uit en het
gebied zou ook wel eens als locatie voor
woestijnfilms gebruikt zijn. Volgens een
hardnekkige legende zou de Duitse
generaal Rommel hier zijn Afrika Korps
getraind hebben. Thans is Leba een
populaire badplaats met in het centrum
huis aan huis restaurantjes, kroegen en
souvenirwinkels. Het is een echte
volksbadplaats, in tegenstelling tot het
meer elitaire Sopot bij Gdansk met zijn
wandelpier en luxueuze villa's. De
prijzen zijn er redelijk en er heerst een
gezellige drukte. Waar vroeger de
vissersschepen in het dorp lagen, ligt nu
een recent gebouwde kruising tussen
een vikingschip en een kogge, waar je
bier kunt drinken. Op de werf wordt een
visserschip omgebouwd tot een
dwarsgetuigde driemaster.
Voor de volgende dag voorspelt de
Deutsche Wetterdienst west 7-8 en ze
hebben het bij het rechte eind. We
blijven een dagje liggen in Leba, vullen
de voorraden aan en rusten wat. Na de
oververhitte Deense prijzen is het Poolse
prijsniveau een verademing; een biertje
op een terras gaat voor een euro en bij
de slager rekent Joke voor 1 kilo kipfilet,
een pond hamlapjes, zes braadworstjes,
2 ons salami en 4 ons ham een tientje
af. Daar kan zelfs de Aldi niet tegenop.
maandag 23 juni 2008
Van Bornholm naar Leba
Oostzeereis 2008
