Johanna Hendrika’s website
Met een zuid-zuidwesten wind, kracht
drie tot vier, vertrekken we
dinsdagochtend omstreeks acht uur van
Ruhnu. Met de motor erbij kunnen we
Riga net bezeilen; deze windkracht is
voor de Johanna Hendrika eigenlijk wat
te weinig om behoorlijk te kunen zeilen.
In de loop van de dag neemt de wind
nog verder af en draait naar het zuiden,
waardoor Riga pal in de wind komt te
liggen. Tegen vier uur 's middags
naderen we de kust ter hoogte van de
haven Skulte. Als het weervericht van
Riga Rescue radio dan ook nog onweer
met windstoten van kracht zeven aankondigt
houden we het voor gezien en koersen we
Skulte binnen.
Skulte is een dorp dat gedomineerd wordt
door een houtpulpbedrijf aan de haven. Dit
produkt wordt met coasters afgevoerd.
Daarnaast is er wat visserij. We liggen aan
de net opgeknapte kaai voor de
vissersschepen, naast een zwaar verroeste
ex-Russische trawler, die op de sloop ligt te
wachten. Skulte heeft een natuurlijke haven
in de vorm van een riviermond, die alles
heeft wat je in zo'n haven mag verwachten,
een beetje industrie, wat visserij en wat
waterrecreatie - alleen is het hier op een
buitengewoon rommelige manier door elkaar
gemengd. Maar dat geeft deze plek wel een
eigen charme. De havenmeester is tevens
kapitein van de havensleepboot en
daarnaast ook loods in Riga. In de witte
Ford Lincoln Continental, waarin hij de
haven rondrijdt, vormt hij een opvallende
verschijning. We worden zeer vriendelijk
welkom geheten, hoeven geen havengeld te
betalen en krijgen gratis electriciteit. Hij
helpt ons ook nog aan een reserve
waterstag: vijf meter ketting, eveneens
gratis.
De volgende morgen laat de wind het nog
steeds afweten. Om twee uur 's middags
arriveren we op de motor in de
Andreashaven in Riga. We waren
gewaarschuwd voor extreem hoog
havengeld, maar dat blijkt mee te vallen: 25
lat, ongeveer 35 euro, is veel, maar niet
ongebruikelijk in deze streken. Riga vormde
eeuwenlang het economische en culturele
centrum van de Baltische kuststreek. Het
was een van de voornaamste leden van het
middeleeuwse Hanze stedenverbond, maar
ook de negentiende eeuwse stadsuitleg
verraadt grote rijkdom. Toch is een van de
belangrijkste beeldkenmerken van de stad
een eigentijds kunstwerk: de enorme
tuibrug aan de noordkant van het centrum
over de rivier de Daugava - anonieme
Sowjetrussische ingenieurskunst uit de jaren
zeventig, waarbij functionaliteit tot een
grootse, heldere vorm leidde. Ik kan er uren
naar kijken - het is een van de mooiste
bruggen die ik ken.
Aan de andere kant van het centrum zien we
een tegenovergesteld beeld. Riga heeft
gedurende de Tweede Wereldoorlog weinig
schade opgelopen, maar het stadhuis, in
de stijl van het Hollands manierisme, en
het naastgelegen gildehuis,
baksteengotiek met een latere Hollands
manieristische ornamentiek, waren in
1942 verloren gegaan. Na de oorlog
kwam er een Sowjetrussisch
stadskantoor voor in de plaats, maar dit
werd in de jaren negentig gesloopt,
waarna stadhuis en gildehuis
gereconstrueerd werden. Het is met
liefde voor de bouwhistorie gedaan, maar
het geheel oogt ietwat gladjes, mede
door de inrichting van het in de panden
gevestigde vvv-kantoor en restaurant.
In Riga kun je eindeloos wandelen door
de oude stad, met zijn wirwar van smalle
straatjes en pleinen met monumentale
gebouwen uit zes eeuwen. De
negentiende eeuwse staduitleg bracht
een echte flaneerzone teweeg, met een
brede boulevard rondom de oude stad
en een zeer uitgestrekte ring van parken
daarlangs, op de plaats van de vroegere
vestingwerken. De negentiende eeuwse
ring die daaromheen gebouwd is, kent
monumentale gebouwen in suikerzoete
tinten met uitbundige ornamentiek en
bouwbeeldhouwkunst, maar ook
spectaculaire voorbeelden van Oost-
Europese Art Nouveau architectuur, o.a.
van architect Michael Eisenstein - de
vader van de filmer Serge, regisseur van
o.a. 'Potemkin'. De projectontwikkelaars
hebben deze buurten ontdekt; we zien
overal affiches met appartementen te
koop en te huur.
Rondom de Golf van Riga - 1
Oostzeereis 2008